Pierwsza pomoc – główne zasady

Główna zasada pierwszej pomocy brzmi: „nie szkodzić”. Osoba pomagająca powinna zadbać o bezpieczeństwo zarówno swoje, jak i poszkodowanego oraz chronić osoby znajdujące się w pobliżu. W związku z tym początkowe czynności, jakie należy podjąć, to dokładna ocena sytuacji i wyeliminowanie zagrożeń. Bardzo ważną rolę odgrywa zabezpieczenie miejsca udzielania pierwszej pomocy i stosowanie środków ochrony osobistej typu maseczka do sztucznego oddychania czy jednorazowe rękawiczki.

Pierwsza pomoc krok po kroku

Charakter podejmowanych działań będzie się różnił w zależności od potrzeb poszkodowanego. Oto jak wygląda w punktach udzielanie pierwszej pomocy:

1. Upewnij się, czy świadkowie zdarzenia są bezpieczni.

2. Oceń reakcję poszkodowanego – potrząśnij delikatnie za ramiona i zapytaj: „Co się stało? Czy wszystko w porządku?”,

3a. W przypadku, gdy reaguje:

• Oceń stan poszkodowanego i uzyskaj informacje co do jego dolegliwości,
• Wezwij pomoc medyczną w razie potrzeby.

3b. W przypadku, gdy nie reaguje:

• udrożnij drogi oddechowe – połóż jedną rękę na czole poszkodowanego lekko odchylając ją do tyłu, drugą ręką wysuń żuchwę,
• nachylając się nad poszkodowanym, poszukaj prawidłowego oddechu: wzrokiem → ruchy klatki piersiowej, dotykiem → ruch powietrza na swoim policzku, słuchem → szmery oddechowe; ocena ta powinna trwać około 10 s.

4. W przypadku prawidłowego oddechu:

• ułóż poszkodowanego w bezpiecznej pozycji,
• czekając na pomoc, regularnie oceniaj oddech.

Chwilę po zatrzymaniu krążenia mogą się pojawić pojedyncze, głośne westchnienia, których nie należy mylić z prawidłowym oddechem. Poprawny oddech zaczyna się od 2 wdechów na 10 s. 

5. Jeśli chory nie oddycha, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO):

• zapewnij sobie pomoc,
• wezwij lub nakaż któremuś ze świadków wezwanie pomocy,
• nakaż innej osobie udać się po tzw. AED czyli przenośny defibrylator,
• uklęknij obok poszkodowanego,
• spleć dłonie i ułóż je na ⅓ wysokości mostka,
• wyprostowane ramiona powinny znajdować się prostopadle do klatki piersiowej poszkodowanego,
• klatka piersiowa powinna być uciskana do głębokości 6 cm, z częstością 100/min, należy wykonać serię 30 uciśnięć,
• następnie wykonuje się 2 oddechy ratownicze, jedną ręką zaciska się poszkodowanemu skrzydełka nosa, a drugą odwodzi brodę w dół; po wzięciu normalnego wdechu obejmuje się swoimi ustami usta poszkodowanego i przez 1 s wdmuchuje powietrze, potem wraca się do uciskania klatki piersiowej w sekwencji 30:2.

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa powinna być prowadzona do momentu:

• przybycia specjalnych służb,
• powrotu prawidłowego oddechu,
• odzyskania przez poszkodowanego przytomności,
• utraty sił – organizm ulega wyczerpaniu.

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach

wezwanie pogotowia ratunkowego

Nierzadko udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej wiąże się z wezwaniem specjalistycznych służb. Dostępne są one pod numer 999 lub 112. Podczas rozmowy należy podać niezbędne informacje, które odpowiadają na podstawowe pytania:

• CO? – rodzaj wypadku,
• GDZIE? – miejsce wypadku,
• ILE? – liczba poszkodowanych,
• JAK? – stan poszkodowanych,
• CO ROBISZ? – informacje o udzielonej dotychczas pomocy,
• KIM JESTEŚ? – dane personalne,
• INNE WIADOMOŚCI – poinformowanie o dodatkowym niebezpieczeństwie, np. pożar, przewrócona cysterna.

Osoba dzwoniąca po pomoc nigdy pierwsza nie odkłada słuchawki. To dyspozytor kończy rozmowę.